Saffron là gì?
Với những ai theo nghề Bếp hoặc có tìm hiểu về ẩm thực phương Trung Đông hay phương Tây thì saffron không phải khái niệm xa lạ. Đây là loại gia vị được sử dụng thường xuyên trong nấu ăn. Saffron có gì đặc biệt mà được các Đầu bếp phương Tây ưa dùng, và là loại gia vị không thể thiếu của người Trung Đông? Cùng tìm hiểu kỹ hơn về loại gia vị này qua bài viết sau.
Nhụy hoa nghệ tây saffron có tốt không?
Saffron hay còn gọi là nhụy hoa nghệ tây, là một loại gia vị được sản xuất từ nhụy hoa của cây nghệ tây (Crocus sativus). Cây phát triển đến chiều cao khoảng 20 – 30 cm, và cho ra 5 – 11 lá trắng không quang hợp được gọi là lá bao. Sau thời gian ngủ yên, cây sẽ mọc và phát triển các lá thật, có thể dài đến 40 cm. Vào mùa thu, các búp màu tím xuất hiện, và nở rộ vào cuối tháng 10 đầu tháng 11
Hoa nghệ tây có màu tử đinh hương nhạt đến sẫm hay màu tím hoa cà với các vân. Hoa có hương thơm ngọt ngào, tựa như mật ong. Khi ra hoa, chiều caotrung bình của cây thấp hơn 30 cm. Một vòi nhụy gồm ba đầu nhọn mọc ra từ mỗi hoa, cuối mỗi vòi nhụy là một đầu nhụy có màu đỏ thẫm rực rỡ, dài khoảng 25 – 30 mm. Phần đầu nhụy màu đỏ được sấy khô sử dụng như một loại gia vị hay chất tạo màu.
Để làm ra được 1kg Saffron khô sẽ mất 100kg hoa tương đương với 170.000 bông hoa, và phải dùng tay tách từng nhụy hoa một để lấy Saffron. Nhụy hoa nghệ tây được thu hoạch bằng tay. Một điều lạ là, hoa nghệ tây phải được hái khi có ánh nắng mặt trời nhưng lại hạn chế ánh nắng để không bị mất hương thơm thuần túy của loại gia vị đắt đỏ này. Có rất nhiều những câu chuyện lịch sử có thật gắn liền với hoa nghệ tây. Do đó, nhụy hoa nghệ tây không chỉ đơn thuần là một loại thảo dược mà chúng còn mang trong mình sứ mệnh lịch sử, nét đặc trưng văn hóa.
Saffron có nguồn gốc từ các nước như Hy Lạp, được trồng nhiều ở Iran, Ấn Độ và Tây Ban Nha. Hiện chúng được nhân rộng ra và trồng ở nhiều vùng trên khắp thế giới ở nhiều quốc gia như Ý, Pháp, Thổ Nhĩ Kỳ, Bắc Mỹ…Tuy nhiên chỉ có saffron Iran được Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc – FAO công nhận là loại tốt nhất thế giới. Nhụy hoa nghệ tây Saffron chỉ thực sự được biết đến rộng rãi nhờ vào việc chúng được ứng dụng trong chế biến thực phẩm bởi các nước phương Tây. Kể từ đó, chúng được biết đến rộng rãi, không chỉ là một loại gia vị mà còn có những công dụng tuyệt vời khác nữa.
Giá trị ẩm thực của nhụy hoa nghệ tây Saffron ở Châu Âu
Nhụy hoa nghệ tây Saffron chứa hơn 150 hợp chất dễ bay mùi, thường dùng để ướp thịt tươi hay ủ với gạo khô. Mùi hương đặc thù của nhụy hoa nghệ tây là mùi cỏ khô thoảng với một chút hương mật ong. Do đậm đặc mùi vị và hương thơm nên chỉ cần một chút nhụy
hoa Saffron làm gia vị cũng đủ để pha màu và làm thơm cả một nồi thức ăn. Saffron gần như là một nguyên liệu không thể thiếu trong ẩm thực châu Âu. Các loại bánh ngọt có sữa, cơm Risotto của Ý, món súp cá Bouillabaisse của miền nam nước Pháp, món thịt bê nhồi của người Bồ Đào Nha, thịt cừu nướng nhét tỏi của dân Hy Lạp cũng như là món Paella của người Tây Ban Nha, đều có dùng Saffron làm gia vị…
Các loại bánh nổi tiếng được làm tại Đức có hương vị hấp dẫn, màu sắc tươi ngon chính là nhờ vào saffron. Ở Tây Ban Nha, họ chọn món Paella làm món ăn quốc hồn quốc túy bởi vì mâm cơm dọn ra trên bàn chỉ có hai màu: vàng tươi của nghệ tây và đỏ thắm của trái ớt tây, biểu tượng cao quý của màu cờ Tây Ban Nha.
Gia vị “quốc hồn quốc túy” của người dân Iran. Người Iran dùng saffron làm gia vị trong hầu hết các bữa ăn hằng ngày, và xem nhụy hoa nghệ tây Saffron như một thứ “vàng đỏ” của nền ẩm thực quốc gia. Không chỉ làm món ăn trở nên hoàn hảo về thị giác lẫn vị giác, nhụy hoa nghệ tây còn bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết vào cơ thể.
Nhụy hoa nghệ tây saffron có tác dụng gì trong nấu ăn?
Trong làm bánh
Sử dụng saffron trong các loại bánh tráng miệng, bánh ngọt, bánh mỳ, bánh kem… giúp bánh thêm hương vị, thơm, ngon và có màu sắc đẹp mắt
Trong pha chế thức uống
Saffron ở Châu Âu là nguyên liệu nổi tiếng trong pha các loại rượu, cocktail cho giới thượng lưu. Trong căn bếp gia đình saffron kết hợp với sữa, hạnh nhân,cam, chanh, húng lũi…tạo thước uống giàu giá trị dinh dưỡng. Hay đơn giản saffron pha với nước nóng uống như trà
Chữa bệnh
Trong đông y, saffron được coi là thảo dược trị mất ngủ, giúp giảm huyết áp đối với những người bị huyết áp cao, giảm đau bụng kinh, cải thiện sinh lý nữ giới tiền mãn kinh, cải thiện sinh lý nam giới,, tăng sức đề kháng, trị viêm loét, thông huyết mạch, bổ trợ cho tim, chữa các chứng cảm, ho…
Làm đẹp
Công dụng của saffron trong làm đẹp rất nhiều nên được chị em ưa chuộng, có thể kể đến là mặt nạ dưỡng da từ saffron hợp với mật ong, sữa chua, lô hội…giúp sáng da, mịn màn. Cách sử dụng saffron trong ẩm thực.
Ngâm saffron cho ra màu:
Các đầu bếp thường ngâm nhụy hoa vào nước nóng trước khi chế biến món ăn. Chỉ cần ngâm saffron từ 10 đến 20 phút sẽ cho ra màu vàng tươi óng ánh, và hương thơm ngọt. Bí quyết của các đầu bếp nổi tiếng để tạo nên hương vị ẩm thực độc đáo từ Saffron. Họ ngâm saffron trong nước và để qua đêm ở nhiệt độ phòng. Nước saffron để qua đêm dùng để tẩm ướp thịt hoặc pha vào sữa hay rượu để thưởng thức.
Nghiền nhụy hoa nghệ tây saffron thành bột để làm gia vị:
Sợi nhụy hoa được giã nhuyễn thành bột, ướp với thức ăn sẽ giúp thấm hương vị và màu sắc nhanh chóng. Sợi nhụy hoa Saffron rất mỏng nên có thể nghiền nát bằng tay. Nhưng nếu để tán nhuyễn thành bột thì cần chày giã hoặc cối xay. Dùng quá nhiều bột nhụy hoa nghệ tây sẽ làm mất mùi vị của thực phẩm, vì thế chỉ cần 3 sợi nhụy hoa, tương đương 1 muỗng cà phê bột nhụy.
Lưu ý về saffron:
Saffron khi được phơi khô sẽ ngã sang màu nâu đỏ, cho nên dễ bị giả mạo bằng cách trộn lẫn với củ cải đường chẻ mỏng (betterave), xơ non quả lựu, sợi cỏ nhuộm đỏ, hoặc là những phần của cây nghệ tây nhưng lại không có mùi. Khi xay nhuyễn thành bột, Saffron lại càng dễ bị pha trộn giả mạo, độn thêm với nghệ ta (củ nghệ), bột ớt tây hoặc các loại bột khác. Nghệ tây và nghệ ta tuy có thể giống nhau ở màu sắc, nhưng rất khác về hương thơm và mùi vị: một bên là dùng củ, bên kia chỉ lấy phần nhụy hoa.
Saffron có rất nhiều loại với chất lượng giảm dần như sau : Super Negin, Negin, Sargol (Allred), Saffron thread – Pushal, Bunch, Konji. Chỉ có loại có loại tốt là Negin, hoặc cao hơn là Super Negin mới có thành phần dược tính cải thiện triệu chứng bệnh lý. Saffron ở tuổi từ 4 – 5 năm cho nhiều giá trị dinh dưỡng nhất, màu sắc và hương vị cũng tốt nhất (loại cây non hoặc quá già ít dinh dưỡng hơn và có mùi hăng hơn cây đúng tuổi). Nhụy hoa nghệ tây Qaenat Saffron là loại Super Negin chứa nhiều dưỡng chất nhất nhập khẩu chính ngạch từ Iran.